Nadzór inwestorski to obowiązek kontroli obiektów i procesów budowlanych, jaki może zostać ustanowiony przez samego inwestora lub nałożony na inwestora przez właściwy organ w decyzji o pozwoleniu na budowę. Obowiązkowo jest najczęściej ustanawiany w sytuacjach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania obiektu lub robót budowlanych bądź przewidywanym wpływem na środowisko naturalne, istnieją również określone przez Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa rodzaje obiektów budowlanych, przy których realizacji wymagane jest od inwestora stworzenie nadzoru przez ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego.

Nadzór inwestorski polega na kontrolowaniu procesu budowy, musi przede wszystkim zadbać o to, by proces budowy odbywał się zgodnie z wcześniej przygotowanym projektem. Reprezentując inwestora na budowie, sprawdza i odbiera roboty budowlane, kontroluje zgodność realizacji budowy na podstawie jej planów, kontroluje rozliczenia budowy i wiele innych. Dla inwestora nadzór inwestorski odgrywa ważną rolę.

Ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego jest wymagane przy budowie obiektów budowlanych:

1. użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego o kubaturze 2500 m3 i większej,
2. wpisanych do rejestru zabytków, w zakresie przebudowy, rozbudowy oraz wykonywania rekonstrukcji lub remontów,
3. budynków i budowli:
   a) o wysokości nad terenem 15 m i większej,
   b) zawierających pomieszczenie zagrożone wybuchem w rozumieniu przepisów przeciwpożarowych,
   c) wymagających uwzględnienia ruchów podłoża, w tym spowodowanych wpływem eksploatacji górniczej,
   d) z zainstalowaną mocą elektryczną 1000 kW i większą,
   e) technicznych o kubaturze ponad 2500 m3, związanych z obiektami budowlanymi, o których mowa w pkt. 12,
4. budowli mostowych wszelkich typów, w tym wiaduktów, estakad i innych podobnych obiektów budowlanych,
5. zapór ziemnych i wałów przeciwpowodziowych o wysokości 3 m i większej lub chroniących miasta, wsie, obszary rolne i leśne o powierzchni powyżej 1000 ha oraz budowli technicznych związanych z tymi obiektami budowlanymi,
6. budowli piętrzących o różnicy poziomów lustra wody 3 m i większej oraz ścian oporowych o wysokości 3 m i większej,
7. budowli zbiornikowych naziemnych i podziemnych na materiały stałe, płynne i gazowe:
   a) niebezpieczne dla ludzi, mienia i środowiska,
   b) o wysokości lub zagłębieniu 5 m i większych,
8. ujęć i przepompowni wód śródlądowych o wydajności powyżej 300 m3/h lub głębokości 100 m i większej,
9. stacji uzdatniania wody i oczyszczania ścieków o wydajności 50 m3/h i większej,
10. służących do składowania i usuwania, wykorzystywania lub unieszkodliwiania odpadów,
11. linii elektroenergetycznych o napięciu 110 kV i większym oraz stacji elektroenergetycznych, rozdzielczych i przetwórczych z nimi związanych,
12. linii telekomunikacyjnych przewodowych i radiowych – dalekosiężnych (międzynarodowych, międzymiastowych i wewnątrzstrefowych) oraz linii pomiędzy centralami,
13. sieci gazowych:
    a) gazociągów o ciśnieniu nominalnym 5 kPa i większym,
    b) gazociągów o ciśnieniu nominalnym do 5 kPa i średnicach przewodów większych niż 150 mm, z wyjątkiem przyłączy gazowych o ciśnieniu nie większym niż 400 kPa,
    c) obiektów tłoczni gazu,
    d) obiektów stacji gazowych, wyposażonych, co najmniej w dwa ciągi redukcyjne,
14. rurociągów oraz obiektów i urządzeń z nimi związanych:
    a) ciepłowniczych: – tradycyjnych o średnicy 310 mm i większej, – preizolowanych o średnicy 200 mm i większej,
    b) wodociągowych o średnicy 200 mm i większej oraz kanalizacyjnych o średnicy 400 mm i większej,
    c) innych transportujących czynnik płynny lub gazowy niebezpieczny dla ludzi, mienia i środowiska,
15. dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych oraz związanych z nimi bezpośrednio obiektów budowlanych, w tym tuneli drogowych i innych budowli,
16. kanałów żeglugi śródlądowej oraz melioracyjnych,
17. sieci melioracyjnych na obszarze powyżej 100 ha,
18. kanałów energetycznych,
19. dróg szynowych, wraz z przeznaczonymi do prowadzenia ruchu budynkami, budowlami i urządzeniami,
20. urządzeń transportowych linowych i linowo-terenowych służących do publicznego przewozu osób w celach turystyczno-sportowych,
21. budowli pola naziemnego ruchu lotniczego na lotniskach.

Ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego jest wymagane także przy realizacji obiektów budowlanych, niewymienionych w punktach od 1 do 21, podlegających ocenie oddziaływania na środowisko, określonych w przepisach o zagospodarowaniu przestrzennym oraz o ochronie i kształtowaniu środowiska.

Ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego jest wymagane również przy realizacji obiektów budowlanych lub ich części, które zawierają:

1. ustroje konstrukcyjne, takie jak powłoki, łupiny, tarcze, łuki i kopuły oraz linowe wiszące bez względu na ich rozpiętość, a także fundamenty inne niż proste ławy i stopy fundamentowe posadowione bezpośrednio na stabilnym gruncie nośnym,
2. elementy konstrukcyjne:
   a) o rozpiętości 12 m i większej, wysięgu 3 m i większym lub o wysokości jednej kondygnacji 6 m i większej,
   b) poddane obciążeniu użytkowemu 5 kN/m2 i większemu, obciążeniu zmiennemu ruchomemu, a także zwymiarowane z uwzględnieniem wpływów dynamicznych, termicznych, skurczów materiałowych lub ruchów podpór,
   c) sprężane na budowie lub na miejscu ich wbudowania w obiekcie budowlanym, a także poddane zabezpieczeniu cięgien sprężających i ich urządzeń kotwiących.

Właściwy organ, w decyzji o pozwoleniu na budowę albo w decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych, nakłada obowiązek ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego określonej specjalności, z powołaniem odpowiedniego dla danego obiektu przepisu rozporządzenia.

Nadzór inwestorski nie jest wymagany, chyba że taki obowiązek nałoży organ wydający pozwolenie na budowę. Funkcję tę może pełnić wyłącznie inspektor nadzoru inwestorskiego, będący pełnoprawnym uczestnikiem procesu budowlanego. Oczywiście, aby zostać inspektorem nadzoru budowlanego, należy spełnić odpowiednie wymagania (program na komputer).

Inspektor nadzoru inwestorskiego
Przed wszystkim osoba taka musi mieć kwalifikacje do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, nazywane również uprawnieniami budowlanymi (program na telefon). Ponadto konieczna jest odpowiednia praktyka i wiedza budowlana. Inspektor nadzoru inwestorskiego może pojawić się na budowie już na samym początku prac budowlanych. Jego najważniejszym zadaniem jest sprawowanie kontroli nad postępem robót budowlanych oraz pilnowanie interesów inwestora (segregator aktów prawnych).

Nadzór inwestorski może być powołany zarówno przez inwestora, jak i kierownika budowy. Inspektor nadzoru inwestorskiego ma odpowiednią wiedzę techniczną, doświadczenie oraz czas, aby dopilnować wszystkich ważnych kwestii, dlatego jeśli inwestor nie zna się na budowach, to warto taką osobę ustanowić (opinie o programie). Nadzór inwestorski może być też narzucony odgórnie – sytuacja ta ma miejsce przede wszystkim w przypadku robót bardzo skomplikowanych, związanych z dużym ryzykiem. Rzadko zdarza się to przy budowie obiektów jednorodzinnych.

www.batiplus.pl